You are currently viewing Δικαιώματα του Υποκειμένου των Δεδομένων

Δικαιώματα του Υποκειμένου των Δεδομένων

Ο Γενικός Κανονισμός για την προστασία των δεδομένων (GDPR) προσφέρει στα υποκείμενα των δεδομένων που έχουν παράσχει τα προσωπικά τους δεδομένα στην εταιρία/οργανισμό σας, κάποια πολύ σημαντικά δικαιώματα σχετικά με την διαχείριση των δεδομένων αυτών.

Συγκεκριμένα, σε αυτό το άρθρο θα βρείτε πληροφορίες για το δικαίωμα διαγραφής, διόρθωσης, εναντίωσης και περιορισμού της επεξεργασίας των δεδομένων.

Τι θα δούμε σε αυτό το post;

Διαγραφή προσωπικών δεδομένων

Delete Black And White GIF - Find & Share on GIPHY

Το υποκείμενο των δεδομένων έχει δικαίωμα να ζητήσει από τον υπεύθυνο επεξεργασίας, που έχει δώσει πρόσβαση στα προσωπικά του δεδομένα, να τα διαγράψει χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση. Το δικαίωμα αυτό ονομάζεται “δικαίωμα στη λήθη” ή αλλιώς “δικαίωμα διαγραφής”.

Το δικαίωμα διαγραφής των προσωπικών δεδομένων στηρίζεται στην νόμιμη επεξεργασία τους κατά την οποία λαμβάνονται υπόψη όλες τις ελευθερίες και τα δικαιώματα του υποκειμένου.

Σύμφωνα με το άρθρο 17 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679, ο υπεύθυνος επεξεργασίας της εταιρίας σας θα πρέπει να διαγράψει τα προσωπικά δεδομένα εάν:

  1. Η διατήρηση των δεδομένων δεν είναι πλέον απαραίτητη για την επιδίωξη των σκοπών για τους οποίους συλλέχθηκαν ή υποβλήθηκαν σε επεξεργασία.
  2. Το υποκείμενο των δεδομένων έχει αποσύρει την συγκατάθεση του, η οποία ήταν απαραίτητη για την επεξεργασία των δεδομένων του (για περισσότερα, σας προτείνουμε το άρθρο μας σχετικά με τη συγκατάθεση για την επεξεργασία δεδομένων).
  3. Το υποκείμενο αντιτάσσεται στην επεξεργασία των δεδομένων του για λόγους που αφορούν την ιδιαίτερη κατάστασή του, εκτός και αν ο υπεύθυνος της επεξεργασίας προβάλλει επιτακτικούς και νόμιμους λόγους που υπερτερούν των συμφερόντων του υποκειμένου.
  4. Η επεξεργασία των δεδομένων έχει γίνει παράνομα.
  5. Τα δεδομένα πρέπει να διαγραφούν, γιατί η διατήρηση τους παραβιάζει τον Κανονισμό GDPR, το δίκαιο της Ένωσης ή κάποιου κράτους μέλους στο οποίο υπόκειται ο υπεύθυνος της επεξεργασίας.
  6. Tα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα έχουν συλλεχθεί σε σχέση με την προσφορά υπηρεσιών της κοινωνίας των πληροφοριών απευθείας σε παιδί. Με άλλα λόγια, αυτό μπορεί να συμβαίνει όταν τα δεδομένα έχουν παρασχεθεί, αφού το υποκείμενο των δεδομένων παρείχε την συγκατάθεσή του, όταν ήταν όμως παιδί και πλέον θέλει να την αποσύρει. Το δικαίωμα σε διαγραφή έχει πολλή μεγάλη σημασία στην περίπτωση όπου το υποκείμενο ως παιδί δεν είχε πλήρη επίγνωση των κινδύνων της επεξεργασίας και θέλει αργότερα να παύσει την επεξεργασία των δεδομένων του και να τα αφαιρέσει κυρίως από το διαδίκτυο.

Και ένα παράδειγμα…

Αν είστε μέλος σε κάποιον ισότοπο κοινωνικής δικτύωσης και αποφασίζετε να αποχωρήσετε από αυτόν, μπορείτε να ζητήσετε την διαγραφή των δεδομένων σας από την εταιρία.

Στιγμιότυπο από την Πολιτική Απορρήτου του Twitter σχετικά με τη διαγραφή δεδομένων στα αγγλικά
Παράδειγμα Twitter: Διαγραφή Δεδομένων

Βέβαια, ακόμα και αν υπάρχει κάποια από τις παραπάνω περιπτώσεις το υποκείμενο των δεδομένων δεν μπορεί να διαγράψει τα δεδομένα του εάν η επεξεργασία κρίνεται απαραίτητη :

  1. Για την άσκηση δικαιώματος ελευθερίας της έκφρασης και του δικαιώματος στην ενημέρωση

    Για παράδειγμα: Αν κάνετε έρευνα στο διαδίκτυο πληκτρολογώντας το ονοματεπώνυμό σας και τα αποτελέσματα σας εμφανίσουν σε ένα άρθρο εφημερίδας, το οποίο γράφτηκε πολλά χρόνια πριν σχετικά με ένα ζήτημα που έχει διευθετηθεί και πλέον δεν έχει καμία σημασία.

    Εάν δεν θεωρείστε δημόσιο πρόσωπο και το συμφέρον σας όσον αφορά την αφαίρεση του άρθρου είναι πιο σημαντικό από το γενικό δημόσιο συμφέρον σχετικά με το δικαίωμα στην ενημέρωση του κοινού, η μηχανή αναζήτησης θα πρέπει να αφαιρέσει το ονοματεπώνυμό σας από ιστοσελίδες που οδηγούν σε αυτά τα αποτελέσματα.

  2. Για την τήρηση νομικής υποχρέωσης που επιβάλλει την επεξεργασία βάσει του δικαίου της Ένωσης ή του δικαίου κράτους μέλους στο οποίο υπάγεται ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή για την εκπλήρωση καθήκοντος που εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον ή κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας που έχει ανατεθεί στον υπεύθυνο της επεξεργασίας.

    Για παράδειγμα: Μία καινούρια τράπεζα προσφέρει στεγαστικά δάνεια που συμφέρουν. Εσείς θέλετε να αγοράσετε ένα σπίτι και αποφασίζετε να αλλάξετε τράπεζα. Ζητάτε, λοιπόν, από την παλιά σας τράπεζα να κλείσει όλους τους λογαριασμούς σας και να διαγράψει όλα τα προσωπικά δεδομένα σας.

    Όμως, υπάρχει νόμος όπου ισχύει για την παλιά τράπεζα και την υποχρεώνει να αποθηκεύει όλα τα δεδομένα των πελατών της για 10 χρόνια. Επομένως, η παλιά τράπεζα παρά την απαίτησή σας δεν μπορεί να διαγράψει τα δεδομένα σας λόγω αυτής της νομικής υποχρέωσης.

    Σ αυτήν την περίπτωση μπορείτε να ζητήσετε τον περιορισμό της επεξεργασίας των δεδομένων σας. Μ’ αυτόν τον τρόπο η τράπεζα θα αποθηκεύσει τα δεδομένα για τη χρονική περίοδο που απαιτείται από τον νόμο και δεν θα μπορεί να τα υποβάλει σε άλλου είδους επεξεργασία.
  3. Για λόγους δημοσίου συμφέροντος που σχετίζονται με την υγεία (για περισσότερες πληροφορίες στο άρθρο για τα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα)

  4. Για σκοπούς αρχειοθέτησης προς το δημόσιο συμφέρον, για σκοπούς επιστημονικής ή ιστορικής έρευνας ή για στατιστικούς σκοπούς.

    Συγκεκριμένα, η επεξεργασία θα πρέπει να υπόκειται σε κατάλληλες εγγυήσεις για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες του υποκειμένου των δεδομένων σύμφωνα με τον Κανονισμό. Οι εν λόγω εγγυήσεις θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι έχουν θεσπιστεί τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα που εγγυώνται, ειδικότερα, την αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων. Για περισσότερες πληροφορίες στο άρθρο για τα οργανωτικά και τεχνικά μέτρα.
  5. Για την θεμελίωση, άσκηση ή υποστήριξη νομικών αξιώσεων

Τέλος, η εταιρεία ή ο οργανισμός σας πρέπει να θεσπίζει προθεσμίες για τη διαγραφή ή την επανεξέταση των δεδομένων που έχουν αποθηκευτεί.

Δικαίωμα διόρθωσης προσωπικών δεδομένων

Σε περίπτωση όπου τα δεδομένα του χρήστη παρουσιάζουν ανακρίβειες ή αναληθή στοιχεία, το υποκείμενο των προσωπικών δεδομένων έχει δικαίωμα να ζητήσει από τον υπεύθυνο επεξεργασίας να τα διορθώσει χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση.

Επιπλέον, εάν γνωρίζοντας τους σκοπούς της επεξεργασίας το υποκείμενο αντιληφθεί ότι λείπουν σημαντικά για την επεξεργασία στοιχεία, έχει την δυνατότητα να ζητήσει από την εταιρία σας να τα συμπληρώσει μεταξύ άλλων μέσω συμπληρωματικής δήλωσης.

Πάντως, σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις, η εταιρία θα πρέπει να παρέχει στο υποκείμενο των δεδομένων τρόπους με τους οποίους θα μπορεί να ζητήσει την διόρθωση ή την συμπλήρωση. Για παράδειγμα, θα πρέπει να παρέχονται τα μέσα για ηλεκτρονική υποβολή των αιτημάτων, κυρίως όταν τα προσωπικά δεδομένα υφίστανται επεξεργασία με ηλεκτρονικά μέσα.

Ακόμη, ο υπεύθυνος επεξεργασίας θα πρέπει να υποχρεούται να απαντά σε αιτήματα του υποκειμένου των δεδομένων αμελλητί και το αργότερο εντός μηνός και να παρέχει αιτιολογία, όταν δεν προτίθεται να συμμορφωθεί προς τυχόν τέτοια αιτήματα.

Σημαντικό κρίνεται, η εταιρία σας να ενημερώνει το υποκείμενο για το δικαίωμά του στην διόρθωση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, οποιαδήποτε στιγμή το θελήσει.

Παράδειγμα της πολιτικής απορρήτου του Twitter σχετικά με το δικαίωμα διόρθωσης:

Στιγμιότυπο της Πολιτικής Απορρήτου του Twitter σχετικά με το δικαίωμα διόρθωσης στα αγγλικά
Παράδειγμα Twitter: Δικαίωμα διόρθωσης

Δικαίωμα στην εναντίωση

Το υποκείμενο των δεδομένων έχει δικαίωμα να αντιτάσσεται, ανά πάσα στιγμή και για λόγους που σχετίζονται με την ιδιαίτερη κατάστασή του, στην επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν.

Αν το υποκείμενο επικαλεστεί το δικαίωμα του στην εναντίωση ο υπεύθυνος επεξεργασίας δεν υποβάλλει πλέον τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα σε επεξεργασία.

Βέβαια, εάν ο υπεύθυνος επεξεργασίας καταδείξει επιτακτικούς και νόμιμους λόγους για την επεξεργασία οι οποίοι υπερισχύουν των συμφερόντων, των δικαιωμάτων και των ελευθεριών του υποκειμένου των δεδομένων ή για τη θεμελίωση, άσκηση ή υποστήριξη νομικών αξιώσεων, τότε η επεξεργασία μπορεί να συνεχιστεί παρά την άσκηση του δικαιώματος εναντίωσης από το υποκείμενο των δεδομένων.

Ωστόσο, εταιρία σας υποχρεούται πάντα να διακόψει την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων εφόσον το ζητήσει το υποκείμενο των δεδομένων σε περίπτωση άμεσης εμπορικής προώθησης (δηλαδή οποιαδήποτε ενέργεια της εταιρίας που έχει σκοπό την προώθηση διαφημιστικού υλικού ή υλικού εμπορικής προώθησης  που απευθύνεται σε συγκεκριμένα άτομα).

Σημαντικό είναι ότι το αργότερο κατά την πρώτη επικοινωνία με το υποκείμενο των δεδομένων, το ίδιο θα πρέπει να ενημερωθεί για το δικαίωμα του στην εναντίωση με σαφήνεια και χωριστά από οποιαδήποτε άλλη πληροφορία.

Παράδειγμα της πολιτικής απορρήτου του Twitter σχετικά με το δικαίωμα εναντίωσης:

Στιγμιότυπο της Πολιτικής Απορρήτου του Twitter σχετικά με το δικαίωμα εναντίωσης στα αγγλικά
Παράδειγμα Twitter: Δικαίωμα εναντίωσης

Δικαίωμα περιορισμού της επεξεργασίας των δεδομένων

Δίνεται η δυνατότητα στο υποκείμενο των δεδομένων να περιορίσει την επεξεργασία, αφού το ζητήσει από τον υπεύθυνο της επεξεργασίας σε περίπτωση που:

  1. Το υποκείμενο των δεδομένων αμφισβητεί την ακρίβεια των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Σ αυτήν την περίπτωση μπορεί να περιοριστεί η επεξεργασία για όσο χρονικό διάστημα χρειάζεται ο υπεύθυνος της επεξεργασίας για να επαληθεύσει την ακρίβεια των δεδομένων.
  2. Η επεξεργασία των δεδομένων είναι παράνομη και το υποκείμενο ζητάει αντί της διαγραφής των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τον περιορισμό αυτής.
  3. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας δεν χρειάζεται πλέον τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα για τους σκοπούς της επεξεργασίας, αλλά τα δεδομένα αυτά απαιτούνται από το υποκείμενο των δεδομένων για τη θεμελίωση, την άσκηση ή την υποστήριξη νομικών αξιώσεων.
  4. Το υποκείμενο των δεδομένων έχει αντιρρήσεις για την επεξεργασία των δεδομένων, η οποία γίνεται παρά το ότι έχει προβάλλει το δικαίωμά του στην εναντίωση, εν αναμονή της επαλήθευσης του κατά πόσον οι νόμιμοι λόγοι του υπευθύνου επεξεργασίας υπερισχύουν έναντι των λόγων του υποκειμένου των δεδομένων.

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την επεξεργασία, δείτε το άρθρο μας σχετικά με την επεξεργασία δεδομένων.

Αν υπάρχει, όμως, κάποια από τις παραπάνω περιπτώσεις πότε γίνεται επεξεργασία;

Σύμφωνα με το άρθρο 18 παράγραφος 2 του GDPR, εκτός από την αποθήκευση τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα μπορούν να υποστούν την επεξεργασία όταν:

  • Υπάρχει η συγκατάθεση του υποκειμένου των δεδομένων.
  • Είναι απαραίτητη η επεξεργασία για τη θεμελίωση, άσκηση ή υποστήριξη νομικών αξιώσεων.
  • Για την προστασία των δικαιωμάτων άλλου φυσικού ή νομικού προσώπου.
  • Για λόγους σημαντικού δημόσιου συμφέροντος της Ένωσης ή κράτους μέλους.

Σημαντικό είναι ότι σ αυτές τις περιπτώσεις όπου αίρεται ο περιορισμός της επεξεργασίας ο υπεύθυνος της επεξεργασίας οφείλει να ενημερώσει το υποκείμενο των δεδομένων πριν την άρση του περιορισμού.

Και λίγο πιο πρακτικά..

Κάποιοι από τις μεθόδους περιορισμού της επεξεργασίας είναι η προσωρινή μετακίνηση των επιλεγμένων δεδομένων σε άλλο σύστημα επεξεργασίας, η αφαίρεση της προσβασιμότητας των επιλεγμένων δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τους χρήστες ή η προσωρινή αφαίρεση δημοσιευμένων δεδομένων από ιστοσελίδα.

Αν η εταιρία/οργανισμός σας χρησιμοποιεί συστήματα αυτοματοποιημένης αρχειοθέτησης, ο περιορισμός της επεξεργασίας θα πρέπει κατ’ αρχήν να διασφαλίζεται με τεχνικά μέσα κατά τρόπο ώστε τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα να μην υπόκεινται σε πράξη περαιτέρω επεξεργασίας και να μην μπορούν να αλλάξουν. Ο περιορισμός της επεξεργασίας των δεδομένων θα πρέπει να αναγράφεται στο σύστημα.

Συγγραφέας

Eleni-Kostakoglou
Ελένη Κωστάκογλου
Νομικός